Khi ngày lễ Thánh Patrick đến gần, bạn có thể nghĩ đến việc lôi một bộ đồ màu xanh lá cây ra từ tủ quần áo, đến một quán bar mang âm hưởng Ireland mơ hồ, bật nhạc của The Pogues trên máy hát tự động, và gọi một ly rượu ưa thích của đảo Ngọc. Mặc dù rượu whiskey Ireland (Irish whiskey) có thể không mang lại nhiều uy tín như người anh em của nó, rượu scotch, nhưng nó vẫn là một trong những loại rượu được ưa chuộng nhất trên kệ. Đặc biệt, Jameson thường xuyên được xếp hạng là một trong những loại whiskey phổ biến nhất thế giới.

Nhưng rượu whiskey Ireland còn nhiều hơn những gì bạn thấy trong một ly shot. Đó là một loại sản phẩm đa dạng với những dòng sản phẩm cao cấp cùng với những hỗn hợp giá cả phải chăng hơn. Rượu whiskey Ireland còn sở hữu một lịch sử đầy thăng trầm, bao gồm những biến cố khó khăn như một thảm họa suýt đã phá hủy thành phố Dublin và vài cuộc khủng hoảng suýt khiến loại rượu này biến mất. Hãy cùng khám phá sâu hơn về câu chuyện đằng sau rượu whiskey Ireland.

Rượu Irish whiskey là gì?

Là một trong những loại rượu whiskey nổi tiếng nhất thế giới, rượu whiskey Ireland là loại đồ uống được chưng cất đã tồn tại gần 1000 năm, nó vẫn cực kỳ được ưa chuộng nhờ các thương hiệu như Jameson và Bushmills.

Lịch sử Irish whiskey

Khi nói đến rượu whiskey ở Ireland, có một niềm tin chung rằng câu chuyện bắt đầu với các tu sĩ. Người ta nói rằng các tu sĩ này đã đi du lịch khắp miền nam châu Âu và họ đã học được nghệ thuật chưng cất trong những chuyến đi của mình.

Nhưng đáng ngạc nhiên thay, điều mà họ tìm hiểu ở châu Âu không phải là cách chưng cất rượu whiskey, mà là kỹ thuật chưng cất nước hoa. Sau đó, họ mang kiến thức mới tìm được này trở về Ireland, áp dụng những phương pháp đó để tạo ra một loại rượu có thể uống và đó là nơi mà câu chuyện về rượu whiskey Ireland thực sự bắt đầu.

Sau khi giấy phép sản xuất được thiết lập vào thế kỷ 17 và các nhà sản xuất được đăng ký chính thức vào thế kỷ 18, ngành sản xuất rượu whiskey đã tăng trưởng vượt bậc và nhu cầu về rượu whiskey tại Ireland cũng tăng lên đáng kể, do sự gia tăng dân số lớn và việc thay thế các loại rượu nhập khẩu.

Tuy nhiên, giai đoạn này cũng gặp nhiều khó khăn khi có rất nhiều rượu whiskey lậu vẫn được sản xuất bên ngoài các thành phố lớn như Dublin và Cork. 

Cách làm rượu Irish whiskey

Theo định nghĩa, rượu whiskey Ireland là loại rượu được chưng cất và ủ ít nhất ba năm trên đảo Ireland. Không giống như người Mỹ với bourbon, người Ireland không quá khắt khe về tỷ lệ ngũ cốc hay thùng ủ rượu whiskey của họ - và đây là điểm có thể gây nhầm lẫn.

"Rượu whiskey Ireland được chưng cất từ một khối ngũ cốc mạch nha, có thể có hoặc không có ngũ cốc nguyên hạt," McGarry giải thích. Có bốn loại rượu whiskey Ireland, tất cả đều có tên gọi tương đối giống nhau, vì vậy sự khác biệt nằm ở chi tiết. 

• Rượu Single malt whiskeys (còn được gọi là malt whiskeys): được làm tại một nhà máy chưng cất duy nhất, sử dụng chỉ mạch nha đã được ủ mầm. Hương vị của rượu phụ thuộc vào loại thùng mà nó được ủ. Rượu single malt whiskeys có thể có vị cay hoặc vị than bùn, hoặc có thể dịu nhẹ hơn với các hương vị của hoa, trái cây khô và bánh mì. Bushmills, Tyrconnell và Connemara là những thương hiệu nổi tiếng sản xuất loại rượu này.
• Single pot still whiskeys (còn được gọi là pot still whiskeys): Rượu whiskey loại pot still cũng được sản xuất tại một nhà máy chưng cất duy nhất, trong một thiết bị chưng cất bằng đồng, nhưng được làm từ sự kết hợp của mạch nha đã ủ mầm (ít nhất 30%), mạch nha chưa ủ mầm (ít nhất 30%) và các loại ngũ cốc khác. Rượu whiskey pot still có hương vị mạnh mẽ nhất, đặc trưng với nhiều hương vị của gia vị, và có thể có cảm giác nhờn trong miệng so với các loại rượu whiskey Ireland khác. Redbreast, Green Spot và Powers John's Lane là những cái tên bạn có thể thấy trên thực đơn.
• Single grain whiskeys (grain whiskeys): Rượu whiskey loại "single grain" được sản xuất tại một nhà máy chưng cất duy nhất, nhưng ngược lại với tên gọi, chúng được làm từ sự pha trộn của các loại ngũ cốc, bao gồm mạch nha đã ủ mầm (không quá 30%), mạch nha chưa ủ mầm, ngô hoặc lúa mì. Thuật ngữ "single grain" chỉ hỗn hợp nguyên liệu dùng để làm rượu. Bạn có thể tìm thấy các loại như Cooley Single Grain, Teeling’s Single Grain, hoặc Method of Madness Single Grain. Những loại rượu whiskey này thường có vị ngọt, nhẹ hơn và thường được dùng trong các loại rượu pha trộn (blended).
• Blended Irish whiskeys: Như tên gọi của chúng, rượu whiskey pha trộn được làm bằng cách kết hợp ít nhất hai loại rượu whiskey Ireland, có thể là single pot still, single grain hoặc single malt. Rượu whiskey pha trộn thường nhẹ nhàng và dễ tiếp cận hơn về hương vị. Classic Bushmills, Jameson và Tullamore D.E.W. đều là các loại rượu whiskey pha trộn của Ireland.

Nhà máy chưng cất rượu whiskey lâu đời nhất thế giới là của Ireland

Scotch có thể là lựa chọn tự nhiên nếu bạn muốn một loại rượu whiskey truyền thống, nhưng nếu di sản là điều bạn quan tâm nhất, bạn nên chú ý đến Ireland. Bushmills, một trong những thương hiệu bạn có thể thấy ở hầu hết các cửa hàng rượu. Nhà máy chưng cất này tại Bắc Ireland được cấp phép sản xuất rượu từ năm 1608. Điều này làm cho Bushmills, tọa lạc tại thị trấn County Antrim cùng tên, trở thành nhà máy chưng cất rượu whiskey được cấp phép lâu đời nhất trên thế giới. Tất nhiên, nguồn gốc chính thức của thức uống này còn xa hơn vài trăm năm nữa, nhưng việc cấp phép cho các nhà máy chưng cất phải mất một thời gian để theo kịp, và không có nhà máy chưng cất nào cũ hơn vẫn còn tồn tại.

Vào năm 1885, một vụ cháy lớn đã làm thiêu rụi phần lớn tòa nhà nhà máy chưng cất, và sau đó nhà máy mới đã được xây dựng lại ngay tại vị trí đó. Mặc dù vụ cháy là một cú sốc lớn, nhưng không làm ảnh hưởng quá nhiều đến hoạt động kinh doanh của công ty; bằng chứng là chỉ bốn năm sau, rượu whiskey Bushmills đã giành được huy chương vàng tại Triển lãm Paris năm 1889.

Một số hạn chế giống như rượu Scotch, nhưng cũng có những điểm khác biệt

Rượu Scotch và rượu whiskey Ireland có nhiều điểm chung, nhưng cũng tồn tại những điểm khác biệt đáng chú ý. Cả hai loại đều yêu cầu phải ủ trong thùng gỗ ít nhất ba năm, và thời gian ủ càng lâu thì giá càng cao. Với các loại rượu pha trộn (blended), tuổi của rượu whiskey trẻ nhất trong hỗn hợp sẽ là tuổi mà rượu được quảng cáo nếu nhà sản xuất chọn cách ghi nhãn như vậy.

Các loại rượu whiskey Ireland thông thường có độ tuổi trẻ hơn. Jameson được ủ ít nhất bốn năm, Powers từ năm đến sáu năm, và Tullamore Dew không công bố thông tin. Ngược lại, nhiều loại rượu Scotch pha trộn như Cutty Sark, Grants, và Johnny Walker Black được ủ trong một thời gian tương đối lâu. Vẫn có những loại Scotch "không ghi tuổi" như Famous Grouse, nhưng chúng thường được đặt ở vị trí thấp hơn trên kệ so với Jameson.

Một số khác biệt khác bao gồm quá trình chưng cất:

Enzyme tự nhiên so với enzyme bổ sung: Trong quá trình lên men để sản xuất rượu, enzyme có vai trò phân hủy tinh bột thành đường, đường này sau đó được chuyển hóa thành cồn. Rượu Scotch chỉ được phép sử dụng enzyme tự nhiên có trong nguyên liệu, trong khi rượu whiskey Ireland có thể thêm enzyme ngoài vào quá trình này, điều này giúp tăng hiệu quả lên men, đặc biệt khi sử dụng ngũ cốc như mạch nha không ủ mầm.

Số lần chưng cất: Rượu whiskey Ireland thường được chưng cất ba lần, điều này giúp làm cho rượu trong sáng và mịn màng hơn. Trong khi đó, rượu Scotch thường chỉ được chưng cất hai lần, giữ lại nhiều hương vị phức tạp hơn từ nguyên liệu và quá trình chưng cất.

Whisky hay Whiskey?

Một sự khác biệt rõ ràng giữa rượu scotch và rượu whiskey Ireland nằm ở một chữ cái duy nhất. Rượu whisky Scotland không có chữ "e" trong đó. "Whisky" thực sự là cách viết cũ hơn trong hai từ này, và nó có nguồn gốc từ từ Gaelic "uisge beatha" có nghĩa là nước của sự sống. Chữ "e" được thêm vào chính tả sau này bởi các nhà sản xuất rượu Ireland, những người muốn phân biệt sản phẩm của họ với những gì đang được chưng cất ở Scotland.

Mặc dù rượu scotch rất phổ biến, "whiskey" lại là cách viết phổ biến hơn ngày nay. Điều này một phần là do có nhiều người Ireland di cư đến Hoa Kỳ hơn là từ Scotland, điều này cuối cùng đã dẫn đến việc chính tả của Ireland trở thành một phần của từ vựng Mỹ. Vì vậy, lần sau khi bạn chú ý đọc nhãn trên một chai Jack Daniels và không tránh khỏi việc nhìn thấy chữ "e" trong cách viết whisky, bạn sẽ biết đó là nhờ vào lịch sử chung giữa Mỹ và đảo Éire.

Irish whiskey là linh hồn của nhiều loại cocktail

Mặc dù có thể thưởng thức nguyên chất hoặc với vài viên đá, đó không phải là cách duy nhất để thưởng thức rượu whiskey Ireland. Rượu whiskey Ireland là thành phần chính trong nhiều loại cocktail, một số được xây dựng dựa trên chính loại rượu này, trong khi những loại khác lại được làm nổi bật bởi sự nhẹ nhàng và hương vị độc đáo của nó. 

Rượu whiskey Ireland cũng có thể được sử dụng thay thế trong nhiều loại cocktail cổ điển. Nó đặc biệt phù hợp với cocktail old fashioned nếu bạn không thích vị ngọt và hương vị vani mạnh của bourbon và bạn muốn thứ gì đó nhẹ nhàng hơn. Cuối cùng, nó có thể được sử dụng thành công trong bất kỳ cocktail dựa trên rượu whiskey nào. Vì vậy, nếu tất cả những gì bạn có trên kệ chỉ là nửa chai Jameson, bạn vẫn có rất nhiều lựa chọn nhờ vào tính linh hoạt của loại rượu tuyệt vời này.

Sự kiện suýt phá hủy Dublin

Thật không may, lịch sử của rượu whiskey Ireland chứa đựng những giai đoạn u ám. Có một thời điểm, nó suýt chút nữa đã phá hủy thủ đô của Ireland, nhưng không phải vì những lý do bạn có thể nghĩ. Vào ngày 18 tháng 6 năm 1875, một vụ cháy tại nhà máy mạch nha Malone đã khiến 5,000 thùng rượu whiskey bị vỡ. Điều này đã dẫn đến việc rượu tràn ra đườngcủa thành phố, tạo thành một dòng chảy rượu ngon rộng hai feet và sâu sáu inch. Thật không may, rượu 80 độ cũng khá dễ cháy, vì vậy dòng rượu cũng đã kéo theo ngọn lửa. Nhiều tòa nhà đã bị hư hại, và vụ cháy đã gây ra tình trạng hỗn loạn cho đàn gia súc có mặt trong thành phố thế kỷ 19. Cũng có 13 người chết do thảm họa này, nhưng nguyên nhân cái chết của họ không phải là điều bạn có thể nghĩ.

Những người qua đời không bị mắc kẹt trong ngọn lửa, cũng không hít phải nhiều khói. Thay vào đó, họ là một trong số nhiều người nhìn thấy dòng sông rượu và nghĩ rằng đây là cơ hội tuyệt vời để lấy một ít rượu miễn phí. Người ta thấy mọi người chạy đến dòng rượu với các dụng cụ uống khác nhau, trong khi một số thậm chí dùng tay hứng để lấy phần rượu quý giá của mình. Thật không may, tất cả 13 người chết trong thảm họa đều tử vong do ngộ độc rượu.

Ngành này gần như sụp đổ cách đây một thế kỷ

Do một chuỗi các sự kiện bi thảm trong thế kỷ trước, ngành công nghiệp này đã suýt sụp đổ nhiều lần. Rượu whisky Ireland đã cố gắng tồn tại qua nhiều thử thách mà thế giới ném vào nó trong suốt những năm này, nhưng gần như không còn tồn tại - với hầu hết các nhà máy chưng cất của đất nước đều đóng cửa từ những năm 1930 đến 1970. Những vấn đề thực sự bắt đầu khoảng 100 năm trước.

Ireland vừa mới giành được độc lập khỏi Anh và kết quả là bị áp đặt lệnh cấm vận thương mại. Đế quốc Anh, lúc bấy giờ là đế chế lớn nhất mà thế giới từng thấy, đã đóng cửa khoảng một phần tư thế giới đối với một ngành công nghiệp phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu. Tệ hơn nữa là lệnh cấm rượu ở Hoa Kỳ. Trước khi lệnh cấm được thiết lập, rượu whisky Ireland chiếm đến 60% lượng rượu whisky được nhập khẩu vào Mỹ. Khi sửa đổi lần thứ 18 bị bãi bỏ và việc nhập khẩu bắt đầu trở lại, rượu whisky từ Ireland chỉ chiếm khoảng 2% trong một số năm.

Sự thành công của rượu scotch cũng đã gây tổn hại cho ngành công nghiệp rượu whisky Ireland, đặc biệt khi các nhà chưng cất rượu Scotland nhanh chóng chấp nhận các loại rượu pha trộn trong khi các đối tác Ireland của họ từ chối áp dụng phương pháp sản xuất hiện đại. Sự suy thoái có nghĩa là vào thời điểm những năm 1960, Ireland chỉ còn lại ba nhà máy chưng cất và họ buộc phải hợp nhất để tồn tại. Nhưng tình hình đang nhanh chóng thay đổi.

Bất chấp những khó khăn, chưa bao giờ có thời điểm tốt hơn để thưởng thức rượu whisky Ailen

Scotch có thể phổ biến hơn về tổng thể, nhưng Irish whiskey đang nhanh chóng bắt kịp. Các nhà máy chưng cất mới đang mở cửa và một số nhà máy chưng cất lâu đời hơn, như nhà máy chưng cất lâu đời nhất Ireland Kilbeggan, đã hoạt động trở lại trong những thập kỷ gần đây. Xuất khẩu tăng lên hàng năm, đặc biệt nổi bật là sự tăng trưởng của rượu mạnh tại thị trường sinh lợi Hoa Kỳ.

Về Rượu Tường Vy 

Rượu Tường Vy là địa chỉ uy tín, chất lượng trong lĩnh vực kinh doanh, phân phối rượu ngoại và đồ uống có cồn cao cấp tại thị trường TP. HCM. Được thành lập từ năm 2017, với nền tảng là kiến thức, sự trải nghiệm, lòng nhiệt thành và tiêu chí mang lại những sản phẩm rượu Whisky, rượu Vang cao cấp tới khách hàng với giá cả phải chăng, dễ tiếp cận. Đến với Rượu Tường Vy, quý khách có cơ hội tham quan, mua sắm các sản phầm đồ uống có cồn cao cấp với hơn một ngàn sản phẩm có sẵn tại Showroom. Với sự tư vấn chân tình, giao hàng nhanh chóng, cam kết về chất lượng và giá thành, Rượu Tường Vy sẽ mang lại trải nghiệm tuyệt vời nhất với quý khách hàng, đối tác khi được trao cơ hội phục vụ.

Thông tin liên hệ: 

Showroom: 168 Điện Biên Phủ, Phường 17, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh

Thời gian làm việc: 8:30 - 21:00

Hotline/zalo: 082 379 3579

Website: www.ruoutuongvy.com

Email: ruoutuongvy@gmail.com