Armagnac và Cognac đều là những loại rượu mạnh nổi tiếng của Pháp. Nhìn bề ngoài, có thể dễ bị nhầm lẫn bởi cả hai đều được chưng cất từ nho và sản xuất tại Pháp, với các vùng trồng trọt (Bas-Armagnac, Armagnac Tenareze, Haut Armagnac), các quy định AOC, và các ký hiệu tuổi (VS, VSOP, Napoleon/XO, Hors d'Age).

Tuy nhiên, nếu bạn quan tâm và tìm hiểu sâu hơn, bạn sẽ nhận ra rằng chúng có những điểm khác biệt rõ rệt.

Cognac là gì?

Rượu Cognac được đánh giá là một loại rượu mạnh nổi tiếng. Nó được sản xuất từ vùng Cognac ở miền Tây nước Pháp, với nguyên liệu chính là rượu vang trắng.

Quá trình sản xuất Cognac bao gồm chưng cất rượu vang trắng hai lần và ủ trong thùng gỗ sồi Pháp ít nhất 2 năm. Cognac nổi bật với sự hòa quyện của hương vị mạnh mẽ, tinh tế và phức tạp, cùng nồng độ cồn tối thiểu là 40%.

Chính phủ Pháp quy định rằng chỉ những chai rượu brandy sản xuất tại Cognac và tuân theo phương pháp nấu rượu đặc biệt của vùng này mới được gọi là rượu Cognac. Do đó, tất cả các loại Cognac đều là brandy, nhưng không phải tất cả các chai brandy đều có thể được gọi là Cognac.

Armagnac là gì?

Armagnac là một loại rượu brandy đặc trưng được sản xuất ở vùng Armagnac thuộc Gascony, tây nam nước Pháp.

Rượu được chưng cất từ rượu vang thường làm từ sự pha trộn của các loại nho như Baco 22A, Colombard, Folle Blanche và Ugni Blanc, sử dụng tháp chưng cất theo phương pháp truyền thống. Điều này khác biệt so với rượu Cognac, được chưng cất chủ yếu từ nho Ugni Blanc và sử dụng nồi chưng cất.

Rượu Armagnac sau đó được ủ trong thùng gỗ sồi trước khi đưa ra thị trường. Quá trình sản xuất được giám sát bởi Viện quốc gia về nguồn gốc và chất lượng (INAO) và Cục Quốc gia Liên ngành Armagnac (BNIA).

Armagnac là một trong những khu vực đầu tiên ở Pháp bắt đầu chưng cất rượu mạnh. Do tổng sản lượng sản xuất ít hơn nhiều so với Cognac, loại rượu brandy này ít được biết đến bên ngoài châu  u.

Ngoài ra, phần lớn rượu Armagnac được sản xuất và bán bởi các nhà sản xuất nhỏ, trong khi sản xuất Cognac được thống trị bởi các thương hiệu lớn, đặc biệt là Courvoisier (thuộc sở hữu của Beam Suntory), Hennessy (LVMH), Martell (Pernod Ricard), và Rémy Martin (Rémy Cointreau).

Phân biệt Cognac và Armagnac

Vùng đất AOC Armagnac và Cognac

Armagnac được sản xuất ở phía Tây Nam nước Pháp (vùng Gers, phía Đông của Landes và phía Nam của Lot-et-Garonne) trong khi Cognac được sản xuất xa hơn 300 km về phía Bắc (Charente, Charente Maritime, một phần của Dordogne và Deux-Sèvres).

Vùng đất của hai loại rượu này được phân biệt bởi thổ nhưỡng và khí hậu, tạo nên đặc tính riêng biệt của từng loại rượu mạnh. Đất Cognac chủ yếu là đá vôi, trong khi đất Armagnac là hỗn hợp của cát, sét-silic và đá vôi pha sét. Khí hậu vùng Armagnac là lục địa, còn khí hậu vùng Cognac là đại dương.

Cây nho Armagnac mọc trên đất cát thạch anh mịn, trầm tích lục địa và đất sét silic. Vùng lãnh thổ này được chia thành 3 khu vực:

• Bas-Armagnac, còn được gọi là Black Armagnac, nằm một phần trong khu vực Landes, đặc trưng bởi đất sét silic nghèo đá vôi và có tính axit.
• Haut-Armagnac, hay White Armagnac, được đặc trưng bởi đất chủ yếu là đá vôi, ngoại trừ phần phía nam nơi đất là đất sét silic "boulbènes" (bolbena trong tiếng Occitan).
• Ténarèze, vùng đất chuyển tiếp nằm một phần ở Lot-et-Garonne, có cây nho trồng trên đất sét-đá vôi.

Đất trồng Cognac chủ yếu là đá vôi và được chia thành 6 khu vực:

• Grande Champagne, xung quanh thị trấn Segonzac, sản xuất rượu Cognac eaux-de-vie hảo hạng nhất.
• Petite Champagne, nằm dọc các phòng Charente và Charente-Maritime, xung quanh Barbezieux (Charente), Archiac và Jonzac (Charente-Maritime).
• Borderies, một khu vực sản xuất nhỏ xung quanh làng Burie.
• Fins Bois, nằm ở ngoại vi của ba khu vực nói trên, là nơi sản xuất phần lớn rượu vang (42%).
• Bons Bois, xa hơn từ Cognac.
• Bois Ordinaires, trong khu vực rộng lớn này, chỉ có 1,5% số cây nho được dành cho Cognac, chủ yếu ở gần Đại Tây Dương cũng như Deux-Sèvres và Dordogne.

Các giống nho Armagnac và Cognac

Cognac chủ yếu được làm từ giống nho Ugni Blanc chiếm 98%, trong khi Armagnac sử dụng đến 10 giống nho khác nhau, trong đó Ugni Blanc chiếm 55%. Ngoài Ugni Blanc, Armagnac còn có Folle Blanche (5%) tạo ra eaux-de-vie với hương hoa tinh tế, Colombard mang đến hương trái cây và vị cay đặc trưng, cùng với Baco (lai giữa Folle Blanche và nho Noah của Mỹ) chiếm 30%, tạo ra eaux-de-vie với hương trái cây chín.

Sự khác biệt trong việc sử dụng các giống nho giữa hai vùng này bắt nguồn từ việc Armagnac còn sản xuất rượu để tiêu thụ mà không qua chưng cất. Trong khi đó, rượu Cognac có tính axit cao sẽ không dễ chịu nếu không qua quá trình chưng cất và ủ.

Quá trình chưng cất của Armagnac và Cognac

Cognac trải qua hai lần chưng cất trong nồi đồng (pot still), trong khi Armagnac chỉ trải qua một lần chưng cất. Sự khác biệt này ảnh hưởng lớn đến sản phẩm cuối cùng.

Armagnac thường được chưng cất với nồng độ cồn thấp hơn (54°), còn Cognac được sản xuất với nồng độ cồn cao hơn (72°).

Armagnac có thể được ủ tối thiểu một năm để đạt tiêu chuẩn VS (Very Special), là loại rượu mạnh lâu đời nhất ở Pháp, trong khi Cognac cần ít nhất hai năm. Về mặt kỹ thuật, bạn có thể xác định được rượu Armagnac đã đủ tuổi hay chưa, nhưng điều này không áp dụng cho Cognac.

Cognac thường được ủ trong thùng gỗ sồi Limousin hoặc Troncais, trong khi Armagnac được ủ trong thùng gỗ sồi Gascon. Cả hai loại rượu đều được bán dưới dạng rượu nguyên chất và hỗn hợp, mặc dù chúng cũng thường được pha trộn.

Một điểm tương đồng giữa Cognac và Armagnac là cả hai đều có các chỉ dẫn trên nhãn ghi rõ số năm ủ rượu:

• VS (Very Special): Rượu trẻ, ủ ít nhất 2 năm.
• VSOP (Very Superior Old Pale): Rượu ủ ít nhất 4 năm.
• XO (Extra Old): Rượu ủ ít nhất 10 năm.
• Millésime: Rượu từ một vụ thu hoạch cụ thể (năm thu hoạch đặc biệt).

Thương mại hóa

Armagnac: sản xuất quy mô gia đình và tiêu thụ tại Pháp

Như đã đề cập, Armagnac là một trong những loại eaux-de-vie lâu đời nhất. Lịch sử của nó là một phần không thể thiếu trong di sản ẩm thực Pháp, như thể hiện qua nhiều công thức và món ăn bao gồm Armagnac (dùng để flambé, làm sốt, v.v.).

Tuy nhiên, Armagnac ít được xuất khẩu và chủ yếu vẫn được tiêu thụ tại Pháp. Nó đến từ các nhà sản xuất nhỏ và các cơ sở gia đình, những người duy trì các truyền thống và kỹ thuật truyền thống.

Cognac: Những hãng Cognac lớn xuất khẩu trên toàn thế giới

Khác với Armagnac, Cognac có lịch sử phát triển tập trung vào xuất khẩu sang Hà Lan và Anh. Cognac được tạo ra bởi các nhà sản xuất rượu vang muốn xuất khẩu rượu vang trắng nồng độ thấp của họ sang Anh và Hà Lan, nhưng họ quyết định chưng cất rượu để nó có thể chịu đựng tốt hơn trong hành trình.

Sự thành công của Cognac ở Hà Lan là kết quả của quá trình ủ trong thùng gỗ sồi. Eau-de-vie thu được đã được gọi bằng cái tên “brandewijn” (rượu vang cháy), sau này trở thành “brandy”.

Sự tồn tại của cảng La Rochelle và Hiệp định Thương mại năm 1860 giữa Pháp và Anh dưới quyền Napoleon III đã giúp Cognac phát triển mạnh mẽ ở nước ngoài, điều này vẫn tiếp tục cho đến ngày nay, 98% sản lượng được xuất khẩu.

Cognac chủ yếu được bán bởi bốn nhà sản xuất Cognac lớn và nổi tiếng toàn cầu: Hennessy, Courvoisier, Rémy Martin và Martell.

Hiện nay, Cognac đã trở thành một xu hướng tuyệt đối ở Hoa Kỳ. Sau bài hit “Pass the Courvoisier” của Busta Rhymes, vào năm 2012, nghệ sĩ Jay-Z đã hợp tác với Bacardi để tạo ra thương hiệu Cognac riêng của mình: D’Ussé.

Ở Trung Quốc, việc thưởng thức Cognac trong bữa ăn hoặc tại quán karaoke không phải là hiếm. Trong những năm gần đây, các thị trường mới như Nam Phi và Châu Đại Dương đã xuất hiện.

Một số chai Cognac được ưa chuộng nhất hiện nay

• Rượu Cognac Pháp Hennessy XO
• Rượu Cognac Remy Martin XO
• Rượu Cognac Martell XO
• Rượu Cognac Courvoisier XO
• Rượu Cognac Pháp Meukow VSOP Limited
• Rượu Cognac Pháp Frapin VSOP Premier Cru de Cognac
• Rượu Cognac Pháp Hine Rare The Original Cognac Fine Champagne
• Rượu Cognac Camus Extra

Lời kết

Cognac và Armagnac, dù có nguồn gốc và quy trình sản xuất khác nhau, đều đại diện cho sự tinh túy trong nghệ thuật chế tác rượu mạnh của Pháp. Trong khi Cognac nổi bật với sự tinh tế toàn cầu, Armagnac mang đến sự phong phú và truyền thống đặc trưng. Đừng ngần ngại mà hãy liên hệ đến Rượu Tường Vy để được thưởng thức một phần di sản văn hóa và chất lượng tuyệt vời của Pháp.

Về Rượu Tường Vy

Rượu Tường Vy là địa chỉ uy tín, chất lượng trong lĩnh vực kinh doanh, phân phối rượu ngoại và đồ uống có cồn cao cấp tại thị trường TP. HCM. Được thành lập từ năm 2017, với nền tảng là kiến thức, sự trải nghiệm, lòng nhiệt thành và tiêu chí mang lại những sản phẩm rượu Whisky, rượu Vang cao cấp tới khách hàng với giá cả phải chăng, dễ tiếp cận. Đến với Rượu Tường Vy, quý khách có cơ hội tham quan, mua sắm các sản phầm đồ uống có cồn cao cấp với hơn một ngàn sản phẩm có sẵn tại Showroom. Với sự tư vấn chân tình, giao hàng nhanh chóng, cam kết về chất lượng và giá thành, Rượu Tường Vy sẽ mang lại trải nghiệm tuyệt vời nhất với quý khách hàng, đối tác khi được trao cơ hội phục vụ.

Thông tin liên hệ

• Showroom: 168 Điện Biên Phủ, Phường 17, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh
• Thời gian làm việc: 8:30 - 21:00
• Hotline/zalo: 082 379 3579
• Website: www.ruoutuongvy.com
• Email: ruoutuongvy@gmail.com