Tìm Hiểu 5 Loại Rượu Vang Cường Hóa Phổ Biến Nhất Hiện Nay

Vậy chính xác thì rượu vang cường hóa là gì và đâu là những loại phổ biến nhất? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Rượu Vang Cường Hóa Là Gì?

Nói một cách đơn giản, rượu vang cường hóa (Fortified Wine) là loại rượu vang được thêm vào một lượng rượu mạnh (thường là brandy hoặc rượu nho trung tính) trong quá trình sản xuất.

Việc thêm rượu mạnh này có hai mục đích chính. Thứ nhất, nó làm tăng nồng độ cồn của rượu, thường lên mức 15% đến 22%. Thứ hai, thời điểm thêm rượu mạnh sẽ quyết định độ ngọt của vang.

• Nếu rượu mạnh được thêm vào trong khi quá trình lên men đang diễn ra, men sẽ bị tiêu diệt. Quá trình chuyển hóa đường thành cồn bị dừng lại. Lượng đường tự nhiên còn sót lại của nho sẽ làm cho rượu có vị ngọt.

• Nếu rượu mạnh được thêm vào sau khi quá trình lên men đã hoàn tất (toàn bộ đường đã chuyển hóa thành cồn), rượu vang thành phẩm sẽ là loại vang cường hóa khô (không ngọt).

Ban đầu, phương pháp này được phát minh như một cách để bảo quản rượu vang tốt hơn, giúp chúng chịu được các chuyến đi biển dài ngày từ châu Âu đến các lục địa khác mà không bị hỏng. Ngày nay, kỹ thuật này được sử dụng để tạo ra các phong cách vang có hương vị đặc trưng và phức tạp.

5 Loại Rượu Vang Cường Hóa Phổ Biến

Rượu Port (Port Wine)

Rượu Port có lẽ là loại rượu vang cường hóa ngọt nổi tiếng nhất, có nguồn gốc từ Thung lũng Douro ở Bồ Đào Nha.

Đặc điểm sản xuất của Port là việc thêm rượu mạnh (brandy nho) vào giữa quá trình lên men. Việc này làm dừng quá trình lên men, giữ lại một lượng đáng kể đường tự nhiên của nho. Kết quả là một loại rượu vang vừa ngọt, vừa mạnh mẽ.

Sau đó, rượu được ủ trong các thùng gỗ sồi lớn trước khi được đóng chai và đưa ra thị trường. Có nhiều phong cách Port khác nhau, nhưng hai loại phổ biến nhất là:

• Ruby Port: Có màu đỏ ruby đậm, hương vị trái cây đỏ và đen (như mâm xôi, anh đào). Ruby Port thường trẻ trung, ủ trong thùng gỗ sồi lớn trong thời gian ngắn để giữ được sự tươi mới.

• Tawny Port: Được ủ trong các thùng gỗ sồi nhỏ hơn trong thời gian dài hơn (có thể là 10, 20, 30, hoặc thậm chí 40 năm). Quá trình oxy hóa nhẹ qua gỗ sồi làm rượu chuyển sang màu nâu vàng (tawny), phát triển các hương vị của hạt (như hạnh nhân, óc chó), caramel và trái cây khô.

Rượu Port thường được thưởng thức như một món tráng miệng hoặc dùng kèm với phô mai xanh (blue cheese) hay socola đen.

Rượu Sherry (Sherry Wine)

Điểm đặc biệt của Sherry là rượu mạnh được thêm vào sau khi quá trình lên men kết thúc hoàn toàn. Sự khác biệt lớn về hương vị của Sherry đến từ quá trình ủ độc đáo gọi là hệ thống "Solera".

Trong hệ thống Solera, các thùng ủ rượu được xếp chồng lên nhau. Rượu thành phẩm được rút ra từ các thùng ở hàng dưới cùng (những thùng lâu năm nhất). Sau đó, rượu từ các thùng trẻ hơn ở hàng trên được dùng để châm đầy vào các thùng bên dưới. Quá trình này tạo ra sự pha trộn liên tục giữa rượu trẻ và rượu lâu năm, đảm bảo chất lượng và hương vị đồng nhất qua các năm.

Các phong cách Sherry rất đa dạng:

• Fino và Manzanilla: Đây là hai dòng Sherry khô, nhẹ nhất, có màu vàng nhạt. Chúng được ủ dưới một lớp men tự nhiên gọi là "flor", ngăn cản rượu tiếp xúc với không khí. Lớp men này tạo ra hương vị đặc trưng của hạnh nhân, men bánh mì và đôi khi có vị mặn nhẹ.

• Oloroso: Cũng là một loại Sherry khô, nhưng được ủ mà không có lớp men flor bảo vệ (ủ oxy hóa). Rượu có màu đậm hơn (màu hổ phách), nồng độ cồn cao hơn và hương vị phong phú của các loại hạt rang, gỗ và gia vị.

• Pedro Ximénez (PX): Đây là loại Sherry cực kỳ ngọt ngào, đặc sánh, được làm từ nho phơi khô dưới nắng. Hương vị chủ đạo là nho khô, chà là và mật đường.

Rượu Madeira

Madeira là một loại rượu vang cường hóa độc đáo đến từ quần đảo Madeira của Bồ Đào Nha. Giống như Port, Madeira có thể ngọt hoặc khô tùy thuộc vào thời điểm thêm rượu mạnh.

Điểm làm nên sự khác biệt tuyệt đối của Madeira là quy trình sản xuất "Estufagem". Trong quá trình này, rượu vang sẽ được "nấu" hoặc làm nóng lên một cách có chủ đích.

Lịch sử của phương pháp này bắt nguồn từ các con tàu buồm. Người ta nhận thấy rằng những thùng rượu Madeira được vận chuyển qua các vùng nhiệt đới, chịu nhiệt độ cao trong thời gian dài, lại có hương vị ngon hơn khi đến nơi. Để tái tạo hiệu ứng này, các nhà sản xuất ngày nay sử dụng các bồn lớn có hệ thống làm nóng để ủ rượu ở nhiệt độ cao (khoảng 45-50°C) trong vài tháng.

Quá trình làm nóng này làm cho rượu bị oxy hóa và caramen hóa, tạo ra hương vị đặc trưng của các loại hạt rang, kẹo bơ cứng, vỏ cam và trái cây khô. Madeira nổi tiếng vì độ bền bỉ đáng kinh ngạc; chúng có thể tồn tại hàng thế kỷ và thậm chí giữ được hương vị trong nhiều tháng sau khi mở nắp chai.

Rượu Vermouth

Vermouth có một chút khác biệt so với bốn loại trên. Nó cũng là một loại rượu vang cường hóa, nhưng điểm nhấn chính là việc nó được "thơm hóa" (aromatized).

Điều đó có nghĩa là, ngoài rượu vang và rượu mạnh, Vermouth còn được ngâm với rất nhiều loại thảo mộc, gia vị, rễ cây, vỏ cây và hoa. Các thành phần thảo mộc này (như ngải cứu, vỏ cam, quế, đinh hương) tạo nên hương vị đặc trưng của Vermouth.

Vermouth có hai phong cách chính:

• Dry Vermouth (Khô): Thường có màu trắng nhạt, ít đường, hương vị thảo mộc rõ nét, chủ yếu đến từ Pháp. Đây là thành phần quan trọng trong món cocktail Martini.

• Sweet Vermouth (Ngọt): Thường có màu đỏ (do sử dụng caramel tạo màu), vị ngọt hơn, hương vị phong phú của gia vị và vani, chủ yếu đến từ Ý. Đây là thành phần không thể thiếu trong các món cocktail như Negroni hay Manhattan.

Mặc dù ngày nay Vermouth chủ yếu được biết đến như một thành phần pha chế cocktail, nó cũng có thể được thưởng thức riêng (thường uống với đá và một lát cam hoặc chanh).

Rượu Marsala

Marsala là loại rượu vang cường hóa của Ý, đến từ thị trấn Marsala ở Sicily. Quy trình sản xuất Marsala cũng bao gồm việc thêm rượu mạnh để ngưng quá trình lên men.

Marsala thường được biết đến nhiều nhất với vai trò là một loại rượu dùng để nấu ăn, đặc biệt là trong món "Gà Marsala" nổi tiếng. Tuy nhiên, các dòng Marsala chất lượng cao (như Marsala Superiore Riserva hoặc Vergine) cũng là những loại đồ uống rất thú vị.

Rượu Marsala được phân loại dựa trên màu sắc, độ ngọt và thời gian ủ. Hương vị của nó thường gợi nhớ đến các loại hạt, mơ khô, đường nâu và vani. Các phiên bản khô (Secco) có thể được dùng làm rượu khai vị, trong khi các phiên bản ngọt (Dolce) phù hợp để làm rượu tráng miệng.

Một Số Thương Hiệu Rượu Vang Cường Hóa Tiêu Biểu

Khi bắt đầu tìm hiểu về rượu vang cường hóa, việc nhận diện các nhà sản xuất uy tín sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt hơn. Dưới đây là ba thương hiệu tiêu biểu đại diện cho các phong cách khác nhau.

Valdespino (Sherry và Vermouth)

Valdespino là một trong những nhà làm rượu (bodega) lâu đời nhất và được kính trọng nhất tại Jerez, Tây Ban Nha, với lịch sử bắt nguồn từ năm 1264. Thương hiệu này nổi tiếng với việc sản xuất Sherry chất lượng cao, kiểm soát chặt chẽ từ vườn nho đến thành phẩm.

Không giống nhiều nhà sản xuất khác, Valdespino sở hữu những vườn nho quý giá của riêng mình, đặc biệt là ở khu vực Macharnudo Alto danh tiếng. Một điểm nổi bật của họ là việc giữ truyền thống lên men một số dòng Sherry (như Fino 'Inocente') trong các thùng gỗ sồi, thay vì dùng bồn thép không gỉ hiện đại.

Ngoài Sherry, Valdespino còn được biết đến với dòng Vermouth đặc biệt. Họ sử dụng chính những thùng Sherry (như Oloroso) và Moscatel lâu năm của mình làm rượu nền, kết hợp với các loại thảo mộc, tạo ra một loại Vermouth có hương vị rất phức tạp và đậm chất Jerez.

Sandeman (Port & Sherry)

Được thành lập vào năm 1790 bởi một người Scotland tên là George Sandeman, thương hiệu này đã trở thành một trong những cái tên dễ nhận biết nhất trong thế giới rượu vang cường hóa.

Biểu tượng "The Don" của Sandeman (một hình bóng người đàn ông mặc áo choàng sinh viên Bồ Đào Nha và đội mũ sombrero rộng vành của Tây Ban Nha) được tạo ra vào năm 1928. Hình ảnh này thể hiện rất rõ nét việc Sandeman sản xuất cả hai dòng sản phẩm chủ lực: Port từ Bồ Đào Nha và Sherry từ Tây Ban Nha. Họ đặc biệt nổi tiếng với các dòng Tawny Port ủ lâu năm (10, 20, 30 và 40 năm tuổi).

Ramos Pinto (Port)

Ramos Pinto được thành lập tại Bồ Đào Nha vào năm 1880 bởi Adriano Ramos Pinto. Ngay từ những ngày đầu, thương hiệu này đã xây dựng danh tiếng dựa trên chất lượng sản phẩm và một chiến lược hình ảnh rất độc đáo.

Ramos Pinto là một trong những nhà tiên phong sử dụng hình ảnh nghệ thuật theo phong cách Art Nouveau để quảng bá rượu vang của mình, tạo nên một bản sắc rất riêng. Họ sở hữu nhiều điền trang (Quintas) quan trọng tại Thung lũng Douro, cho phép họ kiểm soát kỹ lưỡng nguồn nho. Ngày nay, Ramos Pinto tiếp tục kết hợp truyền thống sản xuất Port lâu đời với các kỹ thuật nghiên cứu hiện đại.

Khám Phá Thế Giới Đa Dạng Của Rượu Vang Cường Hóa

Năm loại rượu vang cường hóa kể trên (Port, Sherry, Madeira, Marsala và Vermouth) mỗi loại đều có một câu chuyện lịch sử, một quy trình sản xuất riêng biệt và một cá tính hương vị độc đáo.

Từ vị ngọt ngào của trái cây trong Ruby Port, vị mặn mà của Fino Sherry, cho đến sự phức tạp của thảo mộc trong Vermouth, thế giới rượu vang cường hóa mang đến rất nhiều trải nghiệm phong phú. Việc hiểu rõ những đặc điểm cơ bản này sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc lựa chọn và khám phá dòng rượu vang đặc biệt này.

>>> Xem thêm: Pol Remy Và 5 Công Thức Pha Chế Đơn Giản Tại Nhà